Dziś mam dla Was całkowicie odmienny temat. :) Ale jest to też jedno z moich zainteresowań od kilku ładnych już lat, odkąd jestem wielką fanka Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Porozmawiamy sobie dziś więc o tzw. kuchni 5 przemian. Nazwa brzmiąca tajemniczo - o co w tym wszystkim chodzi? Zapraszam do poczytania!
5 żywiołów
W filozofii chińskiej istnieje 5 elementów, które wpływają na siebie wzajemnie oraz na nasz organizm, na nasze zdrowie, na to, jak funkcjonujemy. Są to: drzewo, ogień, ziemia, metal i woda. Do tych żywiołów przyporządkowano pory roku, smaki, produkty spożywcze oraz narządy wewnętrzne ludzkiego organizmu. Niezwykle istotne jest zachowanie równowagi między tymi pięcioma elementami, ponieważ oddziaływują one wzajemnie na siebie. Ta równowaga prowadzi bowiem do równowagi również w naszym organizmie, czyli zachowania dobrego zdrowia. Należy łączyć pożywienie z każdego z tych pięciu elementów w każdym posiłku, to umożliwia bowiem zachowanie opisanej wyżej równowagi. Brzmi trochę jak magia, co? :) Przynajmniej na pierwszy rzut oka. Ale żadną magią nie jest i z własnego doświadczenia mogę potwierdzić, że to wszystko naprawdę działa.
Zasady filozofii kuchni 5 przemian
Pięć elementów występujących w tradycyjnej medycynie chińskiej wiąże się ściśle z porami roku, smakami, kolorami, produktami spożywczymi oraz organami naszego organizmu. Spróbujmy je sobie trochę opisać:
Drzewo – to wiosna. Odpowiada mu kolor zielony oraz narządy: wątroba i pęcherzyk żółciowy. Bardzo ważne jest więc spożywanie jedzenia, które korzystnie wpływa na te właśnie narządy. Jeśli chodzi o smak to odpowiada mu smak kwaśny, co ma przełożenie na takie produkty spożywcze jak na przykład: jogurt, cytryna, natka pietruszki, kurczak, biały ser, pomidory, wszelkie kiszonki, orkisz czy pszenica.
Ogień – to lato. Odpowiada mu kolor czerwony oraz narządy takie jak serce i jelito cienkie. Smak - gorzki. Jeśli chodzi o produkty spożywcze odpowiadające żywiołowi ognia to m. in. kawa, kasza gryczana prażona, herbata czarna, sałata, różne świeże (nie suszone) przyprawy, gorąca woda.
Ziemia – późne lato. Odpowiada jej kolor żółty, smak słodki oraz trzustka, żołądek i śledziona. Jeśli chodzi o produkty odpowiadające temu narządowi to m. in. ziemniaki, dynia, marchew, pietruszka (korzeń), jaja, banany, ogórki świeże, tłuszcze roślinne, groch, cielęcina.
Metal – to jesień. Odpowiada mu kolor biały, narządy takie jak płuca oraz jelito grube, smak ostry Produkty o ostrym smaku to m. in. czosnek, kalafior, ryż, płatki owsiane, suszone przyprawy, indyk.
Woda – zima. Wiąże się z kolorem niebieskim oraz czarnym i narządami takimi jak nerki i pęcherz moczowy. Smak - słony. Produkty odpowiadające temu żywiołowi to m. in. woda (zimna), wieprzowina, sól, ryby morskie, białą fasola.
Jeśli chodzi o wszystkie produkty to w obrębie określonych żywiołów/elementów możemy podzielić je jeszcze według termiki (gorące, ciepłe, neutralne, chłodne oraz zimne), a także według wpływu - nawilżający lub wysuszający. Mówiąc o termice pożywienia nie mówimy tu jednak jedynie o ich temperaturze (np. gorące, bo dopiero co ugotowane albo zimne, bo wyjęte z lodówki).
Generalnie każdy produkt ma swoją ściśle przyporządkowaną termikę niezależnie od jego temperatury. Na przykład nabiał jest zimny, ziemniaki neutralne, kurczak ciepły, ryż chłodny, płatki owsiane ciepłe, sól zimna, suszony czosnek gorący, kalafior chłodny, jajka neutralne itd. Mówiąc zaś o efekcie nawilżającym lub wysuszającym na organizm możemy tu wymienić na przykład: cukinię, pomidory, nabiał, kaszę jaglaną (nieprażoną), ryż jako nawilżający, a warzywa cebulowe, kawę czy sałatę jako wysuszające.
Na pierwszy rzut oka brzmi to trochę skomplikowanie. Pomieszanie z poplątaniem. Ale tak naprawdę wszystko pięknie łączy się z jedną całość. Chodzi o zachowanie równowagi w spożywanych przez nas pokarmach pod względem żywiołów, termiki oraz efektu nawilżającego i wysuszającego. W przypadku nierównowagi w organizmie można też ją wyrównać balansując odpowiednio produktami spożywczymi, niektóre dodawać do potraw w większej, inne w mniejszej ilości. Aby nasz organizm mógł funkcjonować na dobrym poziomie, powinniśmy zbadać jego słabe i mocne strony, a później poprzez odpowiednio dobrane składniki z każdej z przemian, przygotowywać harmonijne posiłki Kiedy już poznamy, jakie pory roku, organy i pokarmy są powiązane z pięcioma żywiołami, możemy zrównoważyć i naprawić to, co tej naprawy i tego zrównoważenia w naszym ciele wymaga. Na przykład jest zima, a my ciągle cierpimy na infekcje, przeziębiamy się. Warto wtedy ograniczyć produkty chłodne, zimne, nawilżające oraz surowe na rzeczy produktów rozgrzewających, osuszających. Temat rzeka, mogłabym pisać i pisać.
Właściwie to tak naprawdę by opisać należycie kuchnię 5 przemian i jej zasady potrzebowałabym co najmniej kilku postów. :)
Jedna jeszcze kwestia. Jeśli ktoś gotuje ściśle według kuchni 5 przemian to ważne jest tu też dodawanie produktów z określonych żywiołów w określonej kolejności zgodnie z zasadą, że: drzewo odżywia ogień, ogień odżywia ziemię, ziemia - metal, a metal wodę. Ja generalnie, choć jestem pasjonatką tej kuchni to nie dodaję tych produktów w ściśle określonej kolejności, a jedynie dbam, by każda potrawa, którą przygotowuję zawierała elementy ze wszystkich 5 żywiołów.
Bardzo polecam spróbować gotowania według 5 przemian. Posiłki przygotowane w ten sposób są bardzo wyważone, kompletne, harmonijne, smaczniejsze! Sprawdziłam na sobie. :)
A Wy? Słyszeliście o kuchni według 5 przemian? A może gotujecie w ten sposób? Napiszcie w komentarzu!
Obrazek pochodzi ze strony: http://filozofiazdrowia.pl/zasada-jin-jang/